Ryszard Wincenty Berwiński

Poeta, etnograf, publicysta i działacz polityczny. Urodził się 28 lutego 1819 roku w Polwicy pod Zaniemyślem. Był synem Jakuba Bonawentury Berwińskiego i Marianny Faustyny z Łukowskich Berwińskiej.

Ryszard był piątym z kolei dzieckiem. Oddany został do gimnazjum w Lesznie, we wrześniu 1830 roku. Jako jedenastoletni chłopiec zamieszkał na prywatnej stancji u piekarza. Edukacja Ryszarda
w Lesznie trwała do czerwca 1834 roku, a po rocznej przerwie do stycznia 1837 roku. Przerwa
w nauce spowodowana była trudnościami finansowymi w rodzinie.

Piętnastoletni Ryszard zaczął szukać pracy. Przez pewien czas próbował być prywatnym nauczycielem domowym, później poszedł w ślady ojca i zaczął nadzorować chłopstwo w pracy na roli. Niepowodzenie tych prób skłoniło go do przeniesienia się do siostry do Poznania. Zamieszkał przy ulicy Teatralnej. Starał się o stypendium do gimnazjum Marii Magdaleny jednak nie zdał egzaminu do odpowiedniej klasy. Stypendium mu odmówiono. 17 letni Ryszard powrócił do szkoły w Lesznie, której nie ukończył. Maturę zdał w gimnazjum katolickim we Wrocławiu dopiero w 1840 roku.

Był członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu, a od 1845 r. działał w ruchu spiskowym w Poznańskiem i w Krakowie. W 1848 r. uczestniczył w wydarzeniach Wiosny Ludów.
W latach 1852-54 był posłem do parlamentu pruskiego, a z końcem 1854 r. wyjechał do Turcji, by wstąpić do oddziałów dragonów otomańskich Sadyka Paszy (Michała Czajkowskiego).
Pod przybranym nazwiskiem Wekil Jazbary zakończył służbę wojskową w 1871 r. Dwukrotnie odwiedził Poznań – w 1865 i 1866 r. Debiutował w 1836 r, na łamach leszczyńskiego „Przyjaciela Ludu”. W swej twórczości nawiązywał przede wszystkim do folkloru wielkopolskiego. Do jego ważniejszych dzieł należą: Listy z narodowej pielgrzymki (1836),Powieści wielkopolskie (1840), Wiersze i poematy (1844) oraz Studia o literaturze ludowej ze stanowiska historycznego (1854).

Zmarł 17 listopada 1879 roku, w szpitalu francuskim, w Konstantynopolu.